Thời gian của mỗi người

Tản văn: Thời gian của mỗi người

Tác giả: Hồng Bối

Nguồn: Phố radio

Thế là cũng sắp hết mùa thu, những cơn mưa chiều nặng hạt bám trụ trải điều trên ô cửa kính, có vài ca từ của một bài nhạc vừa khẽ chạy vội qua đây. Biết là em buồn lắm khi nghe mưa rơi ngoài hiên, tháng năm đang lướt qua mái hiên, qua những ngày dài của nỗi nhớ, của mùa hoa cỏ dại, bàn tay, mái tóc, nụ cười, ánh mắt, kể cả những phím buồn nhạt nhòa của hư vô.

Anh và em đã và đang đi ngang những chặn đường của tuổi trẻ, chưa bao giờ mà anh biết chân quý thời gian của mình như lúc này. Ai cũng có một thời thường nghĩ về đời mình, mà đời mình là gì hở em? Có phải là đôi bàn tay mỗi ngày mỗi sạm nắng, và làn da mỗi ngày thêm một nếp nhăn? Anh thích nhìn đôi bàn tay của em, đôi bàn tay này không biết có một mãnh lực gì mà khiến anh xao động như vậy. 10 năm trước, 10 sau cũng đôi bàn tay ấy mà mỗi lần nhìn là mỗi lần con tim anh thổn thức. Đúng rồi, đôi bàn tay đã nhiều đêm ngồi yên trước Đức Phật, thắp lên ngọn đèn hoa đăng, là chứng tích vương vấn nhớ thương của thời gian.

Anh không biết mỗi người chúng ta sống ở cuộc đời này được bao lâu. 20 năm, 30 năm, 50 năm, 70 năm hay 100 năm. Nhưng sẽ khó có ai sống đến 100 năm. Anh vẫn nghĩ chúng ta có nhiều cơ hội hạnh phúc với nhiều thời gian để được sống, nên em phải học cách trân quý thời gian. Nhiều người cứ nghĩ là họ có vô số thời gian, rồi họ sử dụng thời gian một cách hoang phí vào các thú vui tiêu khiển cho đến một ngày khi nhìn lại thì không đâu vào đâu, không có việc gì ra việc gì. Những ước mơ chỉ còn là mơ ước, những kỳ vọng chỉ còn là nỗi thất vọng và lúc đó họ lại nói "ước gì mình có thêm thời gian". Mà thời gian đi qua có bao giờ trở lại. Đời người được sinh ra kiếp này có ai biết kiếp sau mình sẽ như thế nào. Anh đã từng đưa tiễn nhiều người thân thương đi về lòng đất mẹ mà nhớ câu thơ:

"Đưa người ta không đưa qua sông,

Sao có tiếng sóng ở trong lòng?"

Cuộc sống là thế đó em, đưa người dầu ai có thân thương đến đâu, cũng chỉ tiễn chân về đoạn cuối - nơi lòng nguyệt sâu của các bụi. Sau đó, chỉ còn ta với ta, nồng nàn, mang mác, quãng lặng mình ta. Nhiều lần anh đã nói với em, còn được sống, còn được hít thở bầu không khí trời xanh, mây trắng với những người thân thương là một điều đặc biệt đối với mình. Nên em phải dành thời gian cho những gì có ý nghĩa với đời. Càng lớn em sẽ thấy thời gian ngắn lại. Có những việc em chưa kịp bắt tay vào làm mà đã hết ngày, hết tháng, hết năm. Rồi em phiền muộn, em nói "thời gian dạo này trôi qua nhanh quá anh à". Nghe vậy, anh mới trả lời, "em phải biết cách bố trí, sắp xếp thời gian. Thời gian âm thầm và lặng lẽ nhưng lại là thứ vô giá, trôi qua thì không bao giờ trở lại".

Không biết thi sĩ nào thuở xưa đã làm một bài thơ nói về cái giá trị của thời gian, anh sẽ đọc cả nguyên văn cho em nghe:

"Nhất thốn quang âm nhất thốn kim,

Thốn kim nan mãi thốn quang âm,

Thốn kim thất khứ dung dị đắc,

Quang âm quá khứ nan tái tầm!"

Nghĩa là:

"Một tấc thời gian: một tấc vàng,

Vàng không mua được tấc thời gian,

Tấc vàng mất đi dễ kiếm lại,

Thời gian qua mất khó lòng tìm"

Chính bản thân anh đã cảm nhận rõ ràng cái khốc liệt tích tắc nặng hạt của thời gian. Đôi lúc anh và em phải tập dừng lại trước sự hối hả, vội vã, bon chen của cuộc sống, trước sự cám dỗ đam mê cuộc đời, để cảm nhận, ý thức từng ngày mình đang sống và từng ngày trôi qua. Có ý thức mình sẽ biết trân quý thời gian.

Thế thì thời gian là hả anh?

Thời gian à? Thời gian là một phép cộng cũng là một phép trừ, tạo nên bao phép lạ. Có khi là bên nhau, có khi là xa nhau. Có khi vừa mở lòng ra đã vội khép lại. Có khi là một thoáng đã vụt mất cái gì đó đã nắm trong lòng bàn tay. Nói như kiểu giải thích thuyết tương đối của Albert Einstein: "Mình giơ 2 cánh tay trên bếp lò, 1 phút dài như 1 giờ. Mình ngồi với một cô nàng xinh đẹp, 1 giờ chỉ như 1 phút". William Shakespeare nói rằng, "thời gian trôi rất chậm đối với người đang đợi, trôi rất nhanh đối với người đang sợ, và rất dài đối với người đang buồn bã.".

Hồi trước, anh có xem một đoạn video trên facebook, có người hỏi Đức Phật:

"Sai lầm lớn nhất con người thường mắc phải trong cuộc đời này là gì?"

Đức Phật trả lời:

"Sai lầm lớn là bạn nghĩ rằng bạn có thời gian."

Sự sống và thời gian là 2 sợi dây liên kết luôn có mặt bên nhau. Sự sống dạy ta biết dùng thời gian sao cho tốt, và thời gian dạy ta biết trân quý sự sống. Thời gian luôn có đủ cho mình nếu mình biết cách sắp xếp. Nhưng phần nhiều là chúng ta không biết cách sắp xếp thời gian. Chúng ta cứ để thời gian lặng lẽ trôi đi, trôi đi, ... . Chúng ta dùng thời gian vào những việc không đâu vào đâu. Khi nhìn lại thì thời gian đã không còn.

Thuở xưa, có một chàng thanh niên đi đường và rất khát nước, anh tìm đến dòng sông, nhưng quái lạ là anh không chịu uống nước. Anh nhìn dòng sông và nghĩ rằng:

"Nước sông nhiều thế, uống khi nào mà chẳng được."

Cứ vậy, anh nghĩ thầm:

"Vội gì! Tí nữa hãy uống"

Cuối cùng, anh ta nằm chết khát bên cạnh dòng sông.

Nghe câu chuyên, em sẽ cười thầm và trách chàng thanh niên sao dại quá. Nước sông nhiều thế mà không chịu uống, để đến nỗi phải chết khát bên cạnh dòng sông. Trong thực tế cuộc đời, chúng ta đã từng là nạn nhân như vậy. Ai cũng nghĩ rằng mình có nhiều thời gian, rồi mình nói: Vội gì! Lát nữa hãy làm. Nhưng rốt cuộc thời gian trôi qua và mình không làm được những gì mình mong muốn. Và mình hối tiếc tháng ngày đã qua.

Thông thường, trên 30 tuổi người ta mới bắt đầu nhận ra giá trị thời gian của đời mình. Và trên 60 tuổi, người ta sẽ ngạc nhiên vì biết rằng cuộc đời mình đã sắp đến phần kết thúc. Cùng với chừng ấy thời gian, họ chưa làm được nhiều điều ý nghĩa mà họ mong muốn. Thế là họ tặc lưỡi, thời gian trôi nhanh quá!

Anh nhớ ngày xưa khi còn ở chùa Từ Hiếu, một buổi chiều đi dạo quanh vườn với sư ông Chí Mậu. Sư ông đã nói:

"Khi mình muốn làm điều gì thì phải bắt tay vào làm liền đừng hứa hẹn. Hồi còn trẻ, Thầy rất ham mê học, nhưng do công việc chùa nên Thầy cứ nói từ từ rồi học sau cũng được. Thế mà thời gian trôi nhanh! Thầy đã không có cơ hội để học nhiều thứ mà mình thích. Cho nên bây giờ các con phải cố gắng, nghĩ gì là phải bắt tay làm ngay, chứ đừng hứa, đừng chờ, đừng đợi."

Em có còn nhớ bài thơ này không?

"Đừng đợi phải nhìn thấy 1 nụ cười, rồi mới mỉm cười lại.

Đừng đợi đến khi được yêu thương, rồi mới yêu thương lại.

Đừng đợi đến khi cô đơn, rồi mới thấy giá trị của tình thân ái.

Đừng đợi 1 công việc thật vừa ý, rồi mới bắt đầu làm việc.

Đừng đợi đến khi có thật nhiều, rồi mới sẻ chia đôi chút.

Đừng đợi đến khi vấp ngã, rồi mới nhớ lại những lời khuyên.

Đưng đợi đến khi có nhiều thời gian, rồi mới sắp xếp công việc.

Đừng đợi đến khi người khác buồn lòng, rồi mới nói lời xin lỗi.

Đừng đợi! Vì bạn không biết mình đợi đến bao giờ!"

Em biết không, hứa hẹn, đợi chờ là do sự LƯỜI NHÁC mà ra. Trong mỗi con người chúng ta luôn có một con ma lười và một con ma hứa hẹn. Mà em biết đó! Ai thường hứa thật nhiều thì thất hứa cũng thật nhiều. Nên từ bây giờ, em hãy là chính em!

Mỗi ngày, em tập hứa hẹn ít lại và hành động nhiều hơn. Em suy nghĩ và làm việc trong chậm rãi. Đời không có gì mà vội cả. Thời gian đôi lúc là vội, nhưng đó không phải là lý do chính đáng để mình sống vội. Em phải học cách bình thường với mọi chuyện. Dân gian có câu: Đi lâu ngày trong sương cũng ướt áo. Em hãy làm những gì mà em thích. Khi em có sự khởi đầu nghĩa là em đã có mục đích và sự thành công.

Để chứng minh sự thành công, không phải ngày một ngày hai là đạt thành quả. Mà đôi khi mấy chục năm trời mới hoàn thành. Nhưng bấy nhiêu năm đó em vừa làm, vừa sống thảnh thơi, vừa có nghị lực kiên trì với mục tiêu dự án của mình, để đời mình không vô nghĩa thì em thấy mỗi ngày trong lòng em tự nhiên vui ra. Cái gì mình muốn nhanh thì cái đó không bao giờ đạt được. Dục tốc bất đạt! Cho nên, cứ phải từ từ mà sống. Bởi vì, cuộc đời này luôn luôn đối xử rất công bằng với người.

Mỗi ngày anh và em đều có 24h đồng hồ như nhau, để hít thở giữa bầu trời an yên. Nhưng mỗi người là mỗi việc, mỗi suy nghĩ, nên ý nghĩa dùng thời gian cũng khác nhau. Quan trọng là chúng ta sử dụng quỹ thời gian như thế nào. Trong một lần ngồi trò chuyện, Thầy của anh nói:

"Không ai có thể nắm giữ được ngày hôm nay. Nhưng qua cách sống chúng ta có thể lưu giữ những kỷ niệm đẹp của ngày hôm nay cho ngày mai. Để ngày mai vẫn còn là ngày hôm nay."

Cái gì cũng có cái giá của nó. Cuộc đời cho mình thời gian là để hoàn thiện bản thân mình, để mình sống sao cho đẹp, cho tốt, cho đủ vững chãi và đủ bình an giữa muôn trùng sóng gió.

Thời gian có dừng lại để chờ đợi ai bao giờ đâu. Ai rồi cũng phải bước đi về phía trước, dẫu là bước ngắn hay bước dài thì cũng phải bước, rồi thời gian sẽ xóa nhòa mọi bước chân in dấu sau lưng. Cho nên, anh luôn nghĩ, mỗi bước chân mình bước phải bước sao để thời gian lưu lại những kỷ niệm đẹp, thì bước chân đó là bước chân ý nghĩa. Như thơ của cố nhạc sĩ Văn Cao:

"Thời gian qua kẽ tay,

Làm khô những chiếc lá.

Kỉ niệm trong tôi,

Rơi như tiếng sỏi,

Trong lòng giếng cạn.

Riêng những câu thơ còn xanh,

Riêng những bài hát còn xanh.

Và đôi mắt em như hai giếng nước."

Cuộc đời của mỗi người là mỗi xác na hiện hữu tìm một phương thức sống phù hợp với hiện tại. Mà thời gian trôi qua thực tại đó, được kết tinh thành những ký ức, những bài hát, những câu thơ nuôi dưỡng lòng từ bi, thánh thiện nơi mình.

Càng về sau, anh càng tin rằng mỗi người đi đến với cuộc đời đều mang trong mình một sứ mệnh. Có người vì từ bi mà khoác áo nâu sòng theo gót Phật. Có người vì thương đời ốm đau, bệnh tật, mà khoác lên mình chiếc áo lương y giúp đỡ mọi người. Có người vì muốn thành đạt về vật chất, tiền tài, danh vọng mà khoác lên mình chiếc áo danh nhân. Có người vì muốn đưa đất nước sánh vai với các cường quốc năm châu, muốn mình là trung tâm của quyền lưc mà khoác lên chiếc áo chính trị gia. Có người vì miếng cơm sinh nhai, mà khoác lên mình chiếc áo bần dân.

Dầu là ở địa vị nào, chúng ta cũng phải tập sống đời sống thánh thiện, làm việc thánh thiện, suy nghĩ thánh thiện. Bởi thời gian có cho ai sống mãi mãi đâu. Tranh giành đoạt lợi, hơn thua, cuối cùng rồi cát bụi sẽ trở về cát bụi. Ai cũng như ai. Mỗi người có một cách sống và mỗi người có một cách chết. Không ai giống ai. Nhưng khi ta sống với tâm lo lắng thì chết cũng sẽ trong lo lắng. Sống với tâm bình an, thì chết sẽ bình an. Dẫu là chết như thế nào.

Thế nên, thời gian của mỗi người là có hạn. Hãy sống làm điều tốt đẹp cho mình, rồi tốt đẹp cho đời, đừng quá lãng phí thời gian để sống cho cuộc đời của người khác mà không giúp ích gì thiết thực cho mình.

[...]

Sáng nay mưa mãi không ngớt, ... 17:18